Kur’an’da Tesettür (Örtünme)
Kur’an’da pek çok yerde Allah (c.c.) Müslüman kadınların örtünmesi konusuna değinmiştir. Ancak tesettür sadece kadınlarla alakalı değildir. Erkeklerinde tesettürü var. Arap toplumunda (entari) giyinmek temel kültürdü. Kadınlarda erkelerde hemen hemen aynı giyinirlerdi. Güneşten korunmak için başlarına bir örtü alır boydan boya vücudu kapatan zarif bir kumaştan yapma entari dediğimiz Anadolu kültüründe uzun gömlek diye tabir edilen bir giysi giymekteydiler. Allah erkelerin değilde kadınların giyimine aşağıdaki ayetlerle müdahale etmiştir. Tesettür emirleri arap toplumundaki bu giyim kuşamı biraz daha kalıcı hale getirmiştir. Osmanlı tesettür emrini kendi coğrafyasında uygularken kadınlarda Yahudi ve Hristiyanlarda da var olan çarşafı erkeklere de şalvarı benimsemiş. Bugün Anadoluda erkek ve kadınların giydiği elbiseler ayetlerle örtüşmemekte.
Cumhuriyet Türkiye`sinde Osmanlıdan gelen tesettür anlayışı terk edilmiş batı modeli açık giyinme tercih edilmiştir. Bugün Müslümanların çoğunun kızları ve erkekleri tesettür hükmünde olmayan giysilerle dolaşmakta. Asyalı Müslümanlar tesettür emirlerini kendilerine özgü hale getirmiş kadın ve erkelerde Tunik pantolon ve şalvar modelini tercih etmişlerdir.
Türkiyeli Müslümanlar yeni bir modele ihtiyaç duymaktalar. Asya modelinin erkek ve kadınlarda uygulanabilir bir model olduğu şahsi kanaatimdir.
Tesettür emrini sadece kadınlar üzerinde düşünmek olaylara vakıf olmamak demektir. Mesele uzuvların kapatılması ise buna erkeklerde muhtaçtır vesselam.
Nûr Sûresi’nin 31. Ayetinin ilgili kısmı şöyledir:
“Mümin kadınlara da söyle (…) Başörtülerinin bir kısmını yakalarının üzerine kadar örtsünler…” (Nûr, 24/31)
Bu ayetteki “hımâr” kelimesini izah ederken dikkat etmeliyiz. Zira tüm ayetler o toplumun yaşamsal kuralları çerçevesinde oluşmuş evrenler emirlerden oluşur. Araplar sıcaktan korunmak için başlarına bir örtü alıyorlardı. Ayette bu örtüye ithafen aldığınız örtüyü geniş tutarak yakalarınızı da kapatın emri gelmiştir. Yani başlarınıza örttüğünüz neyse onu genişledin ve boğaz ve yakalarınızı da kapatsın emridir.
Ayette sadece yakaların kapatılması emredilseydi bu emir direkt olarak verilir, yaka açıklığının (ceyb) kapatılması emredilirdi. Fakat böyle yapılmayıp “yakayı hımâr ile kapatın” denmektedir.
Örtü ile İlgili Ayetler
“Mümin kadınlara da söyle: Gözlerini (harama bakmaktan) korusunlar; namus ve iffetlerini esirgesinler. Görünen kısımları müstesna olmak üzere, ziynetlerini teşhir etmesinler. Baş örtülerini, yakalarının üzerine (kadar) örtsünler. Kocaları, babaları, kocalarının babaları, kendi oğulları, kocalarının oğulları, erkek kardeşleri, erkek kardeşlerinin oğulları, kız kardeşlerinin oğulları, kendi kadınları (mümin kadınlar), ellerinin altında bulunanlar (köleleri), erkeklerden, ailenin kadınına şehvet duymayan hizmetçi vb. tâbi kimseler, yahut henüz kadınların gizli kadınlık hususiyetlerinin farkında olmayan çocuklardan başkasına zinetlerini göstermesinler. Gizlemekte oldukları zinetleri anlaşılsın diye ayaklarını yere vurmasınlar (Dikkatleri üzerine çekecek tarzda yürümesinler). Ey müminler! Hep birden Allah’a tevbe ediniz ki kurtuluşa eresiniz.” Nur 31
“Bir nikâh ümidi beslemeyen, çocuktan kesilmiş yaşlı kadınların, zinetleri (yabancı erkeklere) teşhir etmeksizin (bazı) elbiselerini çıkarmalarında kendilerine bir vebal yoktur. İffetli davranmaları kendileri için daha hayırlıdır. Allah işitendir, bilendir.” Nur 60
Ey Âdem oğulları! Size ayıp yerlerinizi örtecek giysi, süslenecek elbise yarattık. Takvâ elbisesi… İşte o daha hayırlıdır. Bunlar Allah’ın ayetlerindendir. Belki düşünüp öğüt alırlar (diye onları indirdi). Araf 26
“Ey Âdem oğulları! Her secde edişinizde güzel elbiselerinizi giyin; yiyin, için, fakat israf etmeyin; çünkü Allah israf edenleri sevmez. De ki: Allah’ın kulları için yarattığı süsü ve temiz rızıkları kim haram kıldı? De ki: Onlar, dünya hayatında, özellikle kıyamet gününde müminlerindir. İşte bilen bir topluluk için âyetleri böyle açıklıyoruz.” Araf 31..32
“Ey Peygamber! Hanımlarına, kızlarına ve müminlerin kadınlarına (bir ihtiyaç için dışarı çıktıkları zaman) dış örtülerini üstlerine almalarını söyle. Onların tanınması ve incitilmemesi için en elverişli olan budur. Allah bağışlayandır, esirgeyendir.” Ahzap 59